BIELSKO - BIAŁA
KOŚCIOŁY JUBILEUSZOWE DIECEZJI BIELSKO-ŻYWIECKIEJ
BIELSKO-BIAŁA
SZLAKIEM KOŚCIOŁÓW JUBILEUSZOWYCH; DIECEZJA BIELSKO-ŻYWIECKA
ŚRODA 12.III.2025
8.00 – Msza i wyjazd z ul. Gawronów 20
BIELSKO-BIAŁA – miasto na prawach powiatu w południowej Polsce, w województwie śląskim, na Pogórzu Śląskim, u stóp Beskidu Małego i Beskidu Śląskiego, nad rzeką Białą i jej dopływami. Jest siedzibą władz powiatu bielskiego, Euroregionu Beskidy, diecezji bielsko-żywieckiej Kościoła rzymskokatolickiego i diecezji cieszyńskiej Kościoła ewangelicko-augsburskiego, a także głównym miastem aglomeracji bielskiej i centralnym ośrodkiem Bielskiego Okręgu Przemysłowego.
Bielsko-Biała formalnie powstało 1 stycznia 1951 z połączenia położonego na Śląsku Cieszyńskim Bielska, o którym pierwsza wzmianka pochodzi z 1312, oraz małopolskiej Białej, którą założono w XVI wieku i podniesiono do rangi miasta w 1723. W latach 1975–1998 miasto było stolicą województwa bielskiego. Bielsko-Biała pełni funkcję centrum administracyjnego, gospodarczego, akademickiego i kulturalnego dla obszaru śląsko-małopolskiego pogranicza nazywanego czasem potocznie Podbeskidziem. Stanowi ważny ośrodek przemysłowy (ze szczególnym uwzględnieniem branży motoryzacyjnej, a w przeszłości włókiennictwa) i handlowo-usługowy, a także węzeł drogowy i kolejowy. Jest znaczącym celem turystycznym z uwagi na liczne zabytki architektury (czego ilustracją ma być slogan Mały Wiedeń) oraz bezpośrednią bliskość gór (w granicach miasta leży czternaście szczytów górskich). Według danych GUS z 30 czerwca 2024, miasto było zamieszkiwane przez 165 127 osób (21 miejsce w Polsce). Powierzchnia miasta wynosi 124,45 km² (21. miejsce w Polsce)
Katedra św. Mikołaja w Bielsku-Białej – katedra diecezji bielsko-żywieckiej, a także jeden z największych kościołów w Bielsku-Białej. Położona jest na Starym Mieście, przy pl. św. Mikołaja i leży na terenie Dekanatu Bielsko-Biała I – Centrum. Pełni również funkcję kościoła parafialnego (parafia św. Mikołaja). Katedra powstała w latach 1443–1447, jednak obecny kształt uzyskała dopiero w 1912 roku. Na skutek licznych przebudów posiada elementy większości stylów architektonicznych – od gotyku po modernizm.
Zamek książąt Sułkowskich – najstarsza i największa zabytkowa budowla Bielska-Białej, położona we wschodniej części Starego Miasta. Został wzniesiony w XIV wieku staraniem księcia cieszyńskiego Przemysława I Noszaka i przez kolejne stulecia służył jako jedna z siedzib Piastów cieszyńskich. Jest typem zamku miejskiego od początku włączonego w system fortyfikacji Bielska i będącego zarazem najsilniejszym elementem jego obwarowań. Pełnił także rolę śląskiej warowni granicznej, strzegąc wschodniej granicy Księstwa Cieszyńskiego na rzece Białej – oddzielającej Śląsk od Małopolski. Od końca XVI wieku rola obronna zamku malała i przekształcał się on coraz bardziej w rezydencję szlachecką, stanowiąc od 1572 centrum administracyjno-gospodarcze państwa bielskiego (od 1752 Księstwo Bielskie) oraz siedzibę jego właścicieli. Na skutek licznych przebudów zatarte zostały jego dawne cechy stylowe. Ostatnia z nich miała miejsce w latach 1855–1864 (wtedy powstała m.in. eklektyczna fasada zwrócona ku pl. Bolesława Chrobrego). Od 1945 był siedzibą Muzeum w Bielsku-Białej (d. Muzeum Okręgowe), wcześniej przez ponad 200 lat był własnością rodu Sułkowskich.
SPACER PO STARYM BIELSKU I BIELSKIEJ STARÓWCE Wędrówkę rozpoczynamy od najstarszej budowli sakralnej w Bielsku-Bialej: kościoła pw. św. Stanisława. Parking dla SAM znajduje się w pobliżu, przy ul. św. Stanisława. BUS może tutaj wysadzić grupę i odjechać na parking na ul. Słowackiego, przy Bielskim Centrum Kultury. KOSCIÓŁ PW. ŚW. STANISŁAWA został zbudowany w stylu gotyckim ok. roku 1380 r. Najcenniejsze są w nim polichromie w prezbiterium i tryptyk ołtarzowy.
Z kościoła pw. św. Stanisława idziemy do ul. Sobieskiego, która prowadzi obok szeregu zabytkowych domów dawnych rękodzielników, w tym Domu Tkacza, obiektu na Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego, który, niestety, nie jest dostępny dla wózkowiczów. Dochodzimy do kościoła pw. św. Trójcy i za nim skręcamy w lewo w ul. Waryńskiego, która prowadzi do PLACU MARCINA LUTRA. Stoi na nim najcenniejszy bielski pomnik z postacią Marcina Lutra, a za nim kościół ewangelicko-augsburski im. Zbawiciela z końca XVIII w. Wyposażenie świątyni jest skromne, należy jednak zwrócić uwagę na piękne XIX-wieczne organy. Z Placu Marcina Lutra, ulicami Orkana i Słowackiego, dochodzimy do BIELSKIEGO RYNKU. Stoją tu XVII, XVIII i XIX-wieczne kamieniczki. W centralnej części rynku znajduje się fontanna z rzeźbą Neptuna. Wybiega z niej w kierunku wschodnim sztuczny kanał o długości 15 m, przy zakończeniu którego umieszczono podświetlaną makietę całego placu (w okresie zimowym fontanna i kanał są nieczynne). W ścianę fontanny wmontowano elektroniczny zegar kwadransowy. Nieco wyżej pomnik św. Jana Nepomucena. Z rynku ul. Cieszyńską i Kościelną dochodzimy do konkatedry diecezji bielsko-żywieckiej pw. św. Mikołaja. Imponująco prezentuje się jej fasada zachodnia z głównym wejściem i ciekawym portalem oraz 61-metrową wieżą, wzorowaną na dzwonnicy św. Marka w Wenecji. Obchodzimy kościół po jego północnej stronie i ulicami Schodową i Wzgórze dochodzimy do ZAMKU SUŁKOWSKICH. W zamku mieści się Muzeum Historyczne Bielska-Białej. Wejście do Zamku jest na poziomie chodnika. Na parterze: kasa biletowa i sklep muzealny, szatnia oraz toalety, a także atrium oraz strzelnica (pomoc obsługi muzeum). Na I piętrze: ekspozycja stała oraz wystawy czasowe – dla wózkowiczów dostępne są poprzez wjazd windą z atrium (winda obsługiwana jest przez pracownika muzeum). Dotychczas pokonaliśmy odcinek ok. 3,4 km. Możemy wrócić przez rynek i ul. Sobieskiego do parkingu przy ul. św. Stanisława (2,5 km) lub parkingu busa na ul. Słowackiego (500 m).
Koszt 100 zł (+ pieniądze na obiad dla chętnych ). Powrót na Gawronów 20 w Katowicach w godzinach wieczornych.